Verstek is een term uit het Nederlandse burgerlijke procesrecht. Met de term wordt de situatie bedoeld dat een rechtszaak wordt behandeld buiten aanwezigheid van de tegenpartij. Als de gedaagde geldig is opgeroepen, wijst de rechter de eis toe.

De gedachte achter verstekverlening

De gedachte achter verstek is dat een eiser zijn of haar recht moet kunnen halen als de wederpartij geldig is opgeroepen om te reageren op de eis, maar er niettemin voor kiest om niet te antwoorden. De rechter gaat er dan van uit dat de eis niet wordt tegengesproken en wijst de vordering toe. Verstek kan ook aan de orde zijn als de gedaagde langdurig afwezig is terwijl niemand zijn of haar post controleert. Dan is het weliswaar geen keuze om niet te reageren, maar er is wel sprake van een risico dat voor zijn of haar rekening komt.

Procesverloop

Een rechtszaak begint door de inschrijving van een nieuwe dagvaarding op de rolzitting. Als de eiser zich niet meldt, verleent de rechter verstek en bepaalt hij een datum voor het verstekvonnis. Tot die tijd kan de gedaagde alsnog verschijnen. Dit wordt aangeduid met de term “het verstek zuiveren”.

Waarde van een verstekvonnis

Een verstekvonnis kan net als een vonnis dat op tegenspraak is gewezen door de deurwaarder worden afgedwongen (geëxecuteerd) als de veroordeelde partij niet vrijwillig aan het vonnis voldoet. Er zijn wel technische verschillen. Een verstekvonnis heeft bijvoorbeeld een beperkte bewijswaarde in een andere procedure omdat het betreffende geschil inhoudelijk nog open ligt. Een verstekvonnis bewijst niet dat iemand juridisch-inhoudelijk gelijk heeft.

Rechtsmiddel

Met de term “rechtsmiddel” wordt het recht van een veroordeelde om tegen het vonnis bezwaar te maken bedoeld. De instantie die het verstekvonnis heeft gewezen, dan wel een hogere rechter moet de zaak alsnog inhoudelijk behandelen als een rechtsmiddel wordt ingesteld. Er zijn meerdere soorten rechtsmiddelen. De rechtsmiddelen verzet en hoger beroep komen het meeste voor.

Verzet

Oorspronkelijk kon tegen bijna alle verstekuitspraken verzet worden aangetekend bij de instantie die het vonnis heeft gewezen. Dat is in de meeste gevallen nog steeds zo. Verzet wordt ingesteld door middel van een dagvaarding. Daarin staat meteen het antwoord op de eis. De termijn voor verzet is meestal 4 weken. Onder andere in het faillissementsrecht is de verzettermijn korter.

Hoger beroep

Als geen verzet kan worden ingesteld maar hoger beroep moet worden aangetekend dan staat dat in de wet. Dit geldt voor bepaalde beschikkingen, onder andere echtscheidingsbeschikkingen en alimentatiewijzigingen.

Uitvoerbaar bij voorraad

De meeste verstekuitspraken worden door de rechter uitvoerbaar bij voorraad verklaard. Met deze term wordt bedoeld dat de uitspraak afgedwongen kan worden, ook als verzet of hoger beroep wordt ingesteld. Dit kan de veroordeelde in een lastige positie brengen, bijvoorbeeld als beslag wordt gelegd op zijn bankrekening. Uw advocaat kan advies geven over deze situatie. Als het verzet of het hoger beroep slaagt, dan is het verstekvonnis van de baan en moet alles worden teruggedraaid. Het komt dus voor risico van de tegenpartij als niet op de uitslag van een verzet of hoger beroep wordt gewacht.

Advocaat voor verzet of hoger beroep?

Het procesrecht is ingewikkeld en op veel regels bestaan uitzonderingen. De informatie in dit artikel geeft geen compleet overzicht van de regels over verstek, verzet en hoger beroep. Als u bij verstek bent veroordeeld bij de kantonrechter en u zou zichzelf zonder advocaat hebben verdedigd, dan ontkomt u er bijna niet aan om een advocaat in te schakelen als u in verzet wilt gaan; de procesregels bij verzet zitten vol valkuilen Als in uw situatie geen verzet kan worden ingesteld maar wel hoger beroep, dan is inschakeling van een advocaat verplicht.

Als u naar een advocaat gaat voor verzet of hoger beroep

Als u wordt geconfronteerd met een veroordeling bij verstek, en u wilt in verzet of hoger beroep, dan moet u zich realiseren dat er een wettelijke termijn loopt waarbinnen het verzet of hoger beroep moet worden ingesteld. Dit betekent dat de advocaat die u inschakelt zijn of haar agenda direct moet kunnen vrijmaken om u te helpen, en met een volle agenda is dat soms lastig. Bij het starten van een nieuwe zaak is er minder tijdsdruk. Wacht dus niet te lang als u juridisch advies nodig heeft.