Bij faillissement van een privé-persoon, kan van spoor worden gewisseld. Het faillissement kan worden omgezet in de wettelijke schuldsaneringsregeling. Daarna kan de failliet met een schone lei opnieuw beginnen.

Wat is omzetting?

Omzetting is geregeld in artikel 15b van de Faillissementswet. De wettelijke schuldsanering (WSNP) biedt de mogelijkheid om na een streng regime van drie jaar definitief te worden bevrijd van een ondraaglijke schuldenlast. Dat is een belangrijk verschil met het faillissement van een privé-persoon: na opheffing van het faillissement kunnen de schuldeisers weer beslag leggen.

Hoe vraag je om omzetting

De failliet vraagt om omzetting door een schriftelijk verzoek in te dienen. Faillieten hebben meestal geen geld om een advocaat te betalen om hierbij te helpen. De Raad voor Rechtsbijstand geeft hiervoor ook geen toevoeging (pro deo) omdat dit omzettingsverzoek volgens het beleid van de raad zo “eenvoudig” is, dat de failliet het zelf kan doen. Als de omzetting wordt geweigerd, dan kan de failliet in hoger beroep. In dat geval heeft hij wel recht op gefinancierde rechtsbijstand. Lees hier meer over hoger beroep  in schuldsaneringszaken.

Wat zijn de eisen

Op basis van een uitspraak van de Hoge Raad hoeft niet vooraf een “minnelijk traject” te worden gevolgd, zoals normaal wel bij de WSNP het geval is. De rechter zal bij de beoordeling vooral letten op de opinie van de curator. De belangrijkste eis is dat de schuldenaar te goeder trouw is geweest bij het ontstaan van de schulden. Ook moet hij “saneringsrijp” zijn en aan het strenge regime van de WSNP kunnen voldoen.

Geen WSNP gevraagd in reactie op faillissementsaanvraag

Als schuldeisers faillissement aanvragen dan kan een privé-persoon op dat moment als reactie toelating tot de WSNP vragen. Als later behoefte bestaat aan omzetting, dan is dat blijkbaar niet gebeurd. De failliet moet bij het omzettingsverzoek goed uitleggen waarom dat toen niet is gebeurd in reactie op de faillissementsaanvraag; er is immers een unieke eerdere kans om in de WSNP te komen voorbijgegaan.

Eén kans en eenrichtingsverkeer

Omzetting kan niet worden toegepast om een schuldsanering die is geëindigd met een faillissement (omdat niet aan de voorwaarden is voldaan) terug te draaien. Omzetting kan maar één keer worden gevraagd tijdens een faillissement. Hoger beroep komt vaak voor en regelmatig helpt hoger beroep om alsnog toegelaten te worden.

Omzetting is niet bedoeld als sluiproute

De normale toegang tot de WSNP loopt via de gemeentelijke schuldhulpverlening. Om toegelaten te worden hanteert de gemeente zware eisen, zeker bij ondernemers. Bovendien moet verplicht een minnelijk voortraject worden gevolgd. Omdat deze weg nogal wat hobbels heeft is wel geprobeerd om de bocht af te snijden door eerst een eigen aangifte van faillissement te doen, om daarna vrij snel omzetting te vragen. Die route is door een uitspraak van de Hoge Raad afgesneden; volgens de Hoge Raad is dit misbruik van procesrecht.

Omzetting is alleen voor privé-personen

Bedrijven en instellingen komen niet in aanmerking voor de WSNP. Een bedrijf of instelling houdt na de afwikkeling van het faillissement op met bestaan, en een bedrijf of instelling heeft dus geen belang bij de schone lei. Als een bedrijf of instelling na faillissement wel blijft bestaan, dan gaat het om een doorstart via een andere juridische rechtspersoon; de banden met de oude rechtspersoon zijn doorgeknipt.

 

Dit artikel is onderdeel van de serie Hoe werkt faillissement?