CFD-broker Admiral Markets uit Cyprus stuurt Nederlandse klanten door naar een Australisch dochterbedrijf. Vervolgens gaan deze klanten beleggen met zeer hoge leverage (1:500), terwijl dat in Nederland verboden is. Kan dat zomaar?
Oneerlijke handelspraktijken
In 2021 hebben meerdere Nederlandse rechtbanken uitspraken gedaan over de handelwijze van Cypriotische CFD-brokers die de wettelijke grenzen opzoeken. In alle gevallen zijn de Nederlandse retailbeleggers in het gelijk gesteld; er was in alle gevallen sprake van “oneerlijke handelspraktijken”. Uit de uitspraken blijkt dat verschillende vormen van misleiding aan de orde waren, waaronder een misleidende manier waarop klanten de status van professionele belegger kregen.
Het effect van leverage
Contracts for Difference zijn beleggingsproducten waarmee je speculeert op hetzij een stijging dan wel een daling van een onderliggende waarde, zoals een beursgenoteerd aandeel, een valuta-wisselkoers of de prijs van een grondstof. De prijsverandering wordt uitvergroot door hefboom ofwel leverage; aan elke positie wordt een grote hoeveelheid geleend geld toegevoegd. In andere woorden, met een kleine inleg kun je een grote positie innemen. Hoe hoger de leverage, hoe groter de winst zal zijn als de koers zich in de gehoopte richting ontwikkeld, maar het omgekeerde geldt ook: als de koers de verkeerde kant op gaat, dreigt verlies als de positie wordt gesloten, dan wel moet er worden bijgestort na een margin call zodat nog meer inleg risico loopt. Tegenover de kans op hoge winst staat dus de kans op verlies van de gehele aanleg. Als de belegger er voor kiest om bij te storten bij een negatieve trend kan het alsnog mis gaan als de koersontwikkeling zich in zijn nadeel doorzet; het verlies wordt dan nog groter, omdat ook het bijgestorte bedrag verdampt. Dit is de consequentie van beleggen met geleend geld, en de brokers blinken niet uit in het waarschuwen voor deze risico’s. Aandelen kunnen ook dalen als de beurs tegenzit, maar als je een gespreid aandelenmandje koopt zonder geleend geld dan kan de inleg niet geheel verdampen, hooguit kan de waarde flink dalen.
Hefboom is in Nederland beperkt tot 1:30
In Nederland geldt sinds 2019 een AFM-besluit op grond waarvan de leverage is beperkt tot 1:30. De gedachte hierachter is dat de risico’s voor retailbeleggers (consumenten) veel te groot worden als met een hogere leverage wordt gewerkt. Overigens kan het ook misgaan met CFD’s met een leverage van 1:30, maar meestal niet zo snel als met bijvoorbeeld 1:200; de belegger kan bij deze hogere leverage in een paar dagen tijd al zijn geld verliezen. Het AFM-besluit kun je zien als een wettelijk verbod om CFD’s met een hefboomwerking hoger dan 1:30 te verkopen aan Nederlandse particulieren. Het besluit richt zich ook op aanbieders buiten Nederland die Nederlandse klanten hebben.
Malafide brokers
De rechtszaken in 2021 werden gevoerd tegen onbetrouwbare brokers die een sluwe manier hadden gevonden om het AFM-besluit te ontduiken en toch CFD’s met een verboden leverage-niveau te verkopen. Althans… dat dachten ze. De brokers moedigden hun veelal onervaren klanten aan om zo snel mogelijk “professioneel belegger” te worden. Voor professionals geldt de wettelijke beperking namelijk niet. En dus konden deze brokers in de procedure het standpunt innemen dat hun handelwijze geoorloofd was; hun klanten waren immers professional, voor wie het wettelijke verbod niet geldt. De rechters gingen hier niet in mee. De manier waarop het professionele account tot stand was gebracht werd gezien als een truc om een wettelijk verbod te ontduiken. De gedupeerde beleggers waren al hun inleg kwijt en waren intensief begeleid. De brokers hadden in alle opzichten de schijn tegen; zo konden zij niet het verwijt ontzenuwen dat zijzelf de contractuele tegenpartij bij de CFD’s waren. Dit betekent dat sprake is van een tegengesteld belang; als de klant winst maakt, lijdt de broker verlies, en andersom. Het is niet zo moeilijk te bedenken dat de accountmanager de beleggingen dan zo zal begeleiden dat eerst flink wordt ingelegd en dat de beleggingen in een volgende fase verdampen.
Admiral Markets: leverage 1:500
Nu ontvangt ons kantoor een melding van een Nederlandse belegger die eerst een account heeft gemaakt bij de Cypriotische tak van Admiral Markets, om daarna via de website overgezet te worden naar de Australische dochter-onderneming, dat CFD’s aanbiedt met een extreem hoge leverage. De belegger betaalde zijn inleg via Ideal en kon via het account zijn tegoed doorzetten naar de Australische dochter van Admiral Markerts. De belegger raakt vrij snel zijn inleg kwijt, en stelt Admiral Markets aansprakelijk voor de schade. In de discussie die ontstaat stelt Admiral Markets zich op het standpunt dat sprake is van een Australisch account, waarvoor de Nederlandse wet niet geldt. Volgens de Australische wet is het toegestaan CFD’s met een leverage van 1:500 aan te bieden aan retailbeleggers, ook als deze niet in Australië wonen, aldus Admiral Markets. De zaak loopt nu bij de Australische financiële ombudsman. Die zal waarschijnlijk Australisch recht toepassen, en dus waarschijnlijk niet meenemen dat dit leverage-niveau in Nederland wettelijk verboden is.
Ontduikingsconstructie?
Onze reactie hierop is dat Admiral Markets naar onze mening het Nederlandse wettelijke verbod omzeilt door een truc te gebruiken die niet wezenlijk verschilt van de truc van de andere brokers uit Cyprus (het aanmerken van klanten als professional in plaats van retailbelegger). Het ligt voor de hand dat de Nederlandse rechter deze Australië-variant “doorprikt” en dat de rechter de overeenkomst “vernietigt” ofwel ongeldig verklaart, met als effect dat Admiral Markets de inleg moet terugbetalen aan de klant. Het AFM-besluit richt zich namelijk ook en misschien wel in het bijzonder tot buitenlandse CFD-aanbieders. Admiral Markets doet net of het AFM-besluit alleen is gericht op CFD-brokers uit andere lidstaten van de Europese Unie, maar dat is niet het geval.
Conclusie
Nederlandse beleggers die klant zijn bij de Australische tak van Admiral Markets en die via deze tak CFD’s kopen met een leverage van 1:500, maken een goede kans dat de overeenkomst door de Nederlandse rechter ongeldig wordt verklaard wegens ontduiking van een Nederlandse wet. Hiervoor hoeft niet in Australië te worden geprocedeerd en ook niet in Cyprus. Dit betekent dat deze beleggers de inleg terug kunnen vorderen, waarschijnlijk van de Cypriotische entiteit (hetgeen de procedure makkelijker maakt omdat Cyprus een EU-lidstaat is).
