Het is niet de bedoeling u de stuipen op het lijf te jagen met deze onheilspellende titel. Maar het dringende advies luidt wel: denk heel goed na voordat u een VoF opricht. Of liever: met wie u een VoF aangaat. Er bestaat een groot risico op aansprakelijkheid, als je vennoot schade veroorzaakt bij een derde. Het enige dat daarvoor nodig is, is dat het een handeling is geweest die normaal gesproken door de VoF wordt verricht.

Vennoot pleegt fraude

Op 15 maart 2011 deed het Gerechtshof Arnhem een uitspraak over een vergaande aansprakelijkheid van beide vennoten ingeval de ene vennoot zonder medeweten van de andere vennoot, een onrechtmatige daad pleegde. Wat was er aan de hand? Een vennoot pleegde fraude met een arbeidsovereenkomst, die was aangegaan met een vriend buiten de VoF. Maandelijks ontving deze vriend salaris. Maar voordat de vriend zijn salaris ontving, betaalde deze vriend de frauderende vennoot in contanten exact hetzelfde bedrag. Door deze constructie was de vriend in staat om een hypotheek af te sluiten en een droomhuis te kopen. Eind goed al goed?

Onrechtmatige daad

Zo rooskleurig liep het niet af: de bank die de hypotheek had genomen ontdekte de fraude van de vennoot en stelde allebei de vennoten aansprakelijk voor schade uit onrechtmatige daad. De rechtbank ging hierin mee en hield in haar vonnis beide vennoten hoofdelijk aansprakelijk voor het aandeel van de vof in de schade.

Toerekening handelen

De vennoot “die hier niets mee te maken had” liet het er niet bij zitten en ging in beroep bij het Hof Arnhem. Maar ook daar kreeg de vennoot nul op rekest: het hof overwoog dat beide vennoten alleen hoofdelijk aansprakelijk kunnen zijn voor een onrechtmatige daad als de onrechtmatige daad aan de VoF is toe te rekenen. Naar het oordeel van het hof moesten de onderhavige gedragingen worden aangemerkt als gedragingen van de VoF en niet van de vennoot als natuurlijke persoon. De vennoot “die er niets mee te maken had”, had er dus toch alles mee te maken en werd hoofdelijk voor de schade aansprakelijk gehouden.

Gedragingen van VoF of van individu?

Alleen in hoedanigheid van de VoF kon een valse arbeidsovereenkomst worden opgemaakt en ook de betalingen werden uit naam van de VoF overgemaakt. Het hof oordeelde dat het erom gaat of de gedragingen in het maatschappelijk verkeer als gedragingen van de VoF moeten worden gezien. Voldoende voor aansprakelijkheid is dus of de handeling waaruit schade is ontstaan, een handeling is die normaal gesproken bij de VoF hoort; duidelijk is inderdaad dat een individu niet als werkgever een arbeidsovereenkomst aan kan gaan – normaal gesproken.

Onderlinge draagplicht

Dat je als individueel vennoot geen weet hebt gehad van de veroorzaakte schade is alleen van belang bij het verdelen van de onderlinge draagplicht onder de vennoten. Het begaan van een onrechtmatige daad door de VoF kan dus vergaande consequenties hebben voor de vennoten van een VoF, ook wanneer de andere vennoten helemaal niks te maken heeft gehad met onrechtmatig gedrag.

Wees voorzichtig!

Dit betekent dat je voorzichtig moet zijn voordat je een VoF aangaat. Ons advies is in ieder geval om duidelijke onderlinge afspraken te maken. Maar dat doet er niets aan af dat het met de VoF een kwestie van wederzijds vertrouwen moet zijn tussen de vennoten: stap er alleen in als je elkaar door en door vertrouwt, want er is een reëel risico van persoonlijke aansprakelijkheid als de andere vennoot zijn boekje te buiten gaat.