Als je het slachtoffer bent van een oplichter, dan wil je het liefste dat de oplichter wordt opgepakt door de politie en berecht. Maar heb je dan ook je geld terug? Of moet je in actie komen om achter je verdwenen geld aan te gaan? En wat moet je dan doen?
Wat kan de politie en wat niet
Aangifte doen tegen de oplichter is altijd aan te raden. Oplichtingszaken hebben alleen niet de hoogste prioriteit. Geweldszaken, moord en inbraak krijgen vaak meer aandacht. Bovendien kost het opsporingswerk in oplichtings- en fraudezaken veel mankracht en tijd; oplichters gaan vaak slim te werk. Je moet dus niet al te hoge verwachtingen hebben van het opsporen en vervolgen van oplichters. Bovendien, en daar gaat dit artikel over, het terugvorderen van het verduisterde geld of het vorderen van de schade is niet de taak van de politie. Daarvoor moet je naar een advocaat.
Wat kan een advocaat voor u doen?
Een advocaat kan de oplichter voor u aanpakken via een rechtszaak (civiele procedure). Een strafzaak leidt er alleen toe dat de oplichter een straf krijgt (of misschien niet eens, want fraude en oplichting zijn in het strafrecht lastig te bewijzen). Met een vonnis van de strafrechter heeft u uw geld nog niet terug. U heeft een vonnis van de civiele rechter nodig om de oplichter tot terugbetaling te veroordelen. Met het vonnis kunt u beslag leggen op inkomen en bezit van de oplichter of zijn faillissement aanvragen. Een vonnis is 20 jaar geldig. Bij deze aanpak worden de regels van het Burgerlijk Wetboek (BW) toegepast. Woorden als fraude en oplichting komen in dit wetboek niet voor. De advocaat zal een vordering instellen op grond van onrechtmatige daad of onverschuldigde betaling. Als u bent opgelicht door een contract aan te gaan dan kan hij inzetten op bedrog, dwaling of misbruik van omstandigheden, en er zijn nog een paar andere mogelijkheden. Het komt vaak voor dat een oplichter of fraudeur via het civiele recht goed kan worden aangepakt maar via het strafrecht niet. Voor het bestrijden van fraude en het aanpakken van oplichters is dit dus een belangrijk rechtsgebied. Laat u niet ontmoedigen als u bij de politie bent geweest en te horen heeft gekregen dat u weinig kans maakt.
Bevoegdheden van een advocaat
Uw advocaat heeft bepaalde wettelijke bevoegdheden die gewone burgers niet hebben, te vergelijken met de politie. Een advocaat kan bijvoorbeeld privé-adressen van bestuurders van bedrijven opvragen, hij kan verhuizingen onderzoeken, hij kan navragen of de oplichter auto’s of huizen op zijn naam heeft staan, of hij gehuwd is, inkomen heeft, enzovoort. Een van de belangrijkste bevoegdheden van een advocaat is het recht om voor u vooraf, onaangekondigd beslag te leggen. Bijvoorbeeld op het banksaldo of op een huis van de oplichter. Zo wordt uw vordering veilig gesteld en kan de oplichter zijn geld of bezit niet meer wegsluizen als u hem op het spoor komt.
Ervaring met oplichtingszaken
De ene advocaat is de andere niet. Uw zaak maakt natuurlijk meer kans als u een advocatenkantoor inschakelt dat ervaring heeft met oplichtingszaken. Door ervaring weet de advocaat hoe oplichters te werk gaan, op welke manier ze geld wegsluizen en hoe je ze onder druk kunt zetten om geld terug te krijgen. Oplichters die al jaren bezig zijn met het oplichten van mensen, proberen onder de radar te blijven. Ze gebruiken trucs om niet gevonden te worden. Ze rijden bijvoorbeeld in een dure auto die niet op hun naam staat. Een ervaren advocaat kan dat achterhalen en aanpakken. Of ze gebruiken geen Nederlandse bankrekening, maar contant geld. Als je weet waar en hoe, kun je er toch beslag op leggen.
Alternatief: faillissement
Als de oplichter is veroordeeld om geld terug te betalen, en hij betaalt niet, dan is het ook mogelijk om zijn faillissement aan te vragen. Niemand wil failliet gaan, ook een oplichter niet. Als faillietverklaring dreigt, komt de oplichter misschien toch nog met geld over de brug. Als hij echt failliet gaat, kan de curator onderzoek doen. Als de oplichter dan niet meewerkt, kan hij worden gegijzeld in het huis van bewaring. Hij moet zijn paspoort inleveren en kan niet meer reizen. De curator ontvangt de post van de oplichter. Als de oplichter een bankrekening heeft in het buitenland of een kluisje huurt waar hij contant geld in bewaart, valt hij dus door de mand. De curator kan bezit in het buitenland, zoals een huis, verkopen om zo de schulden te betalen.
Procederen in oplichtingszaken
Ons kantoor heeft in de loop van de jaren veel ervaring op gedaan met het voeren van processen tegen oplichters. We hebben bijvoorbeeld een keer een ondernemer met een winkel in Amsterdam geholpen met een oplichtingszaak. Hij had hersenletsel door een fietsongeluk. Een andere ondernemer wilde hem “helpen” maar feitelijk hielp hij alleen zichzelf. Lees hier het hele verhaal.
Ook ondernemers kunnen slachtoffer zijn
Niet alleen particulieren kunnen slachtoffer zijn van een oplichter. Bedrijfsfraude komt helaas regelmatig voor. Het overkwam ook een cliënte van ons kantoor, een kinderopvangbedrijf dat failliet ging omdat het bedrijf was leeggehaald door de boekhouder. De schulden waren zo hoog dat de ex-ondernemers in een uitzichtloze schuldpositie terechtkwamen. De oplossing hiervoor is de Wet schuldsanering (WSNP). De rechtbank liet de ex-ondernemers echter niet toe in deze regeling. De rechtbank vond dat de ex-ondernemers beter op hadden moeten letten toen de fraudeur toesloeg. Wij hebben daarna de oplichter aangepakt door het verduisterde geld terug te vorderen en beslag te leggen op zijn bankrekening. Ook hebben we hoger beroep ingesteld bij het gerechtshof. Het gerechtshof heeft de ex-ondernemer vervolgens alsnog de kans gegeven de schuldproblemen op te lossen via de WSNP. Als je zelf door een oplichter financiële problemen krijgt, loont het dus om de oplichter aan te pakken en in dit geval was het zelfs noodzakelijk om uit de financiële problemen te komen. Lees hier de uitspraak van het gerechtshof in deze zaak.
Geplaatst door Marius Hupkes
Marius Hupkes is advocaat
Lees hier meer artikelen van Marius Hupkes
